Ebe Kimdir?

Uluslararası Ebeler Konfederasyonuna göre (ICM) göre ebe; Gebelik, doğum ve doğum sonu dönemde kadının bakımını sağlayan, gerekli tavsiyelerde bulunan, doğumu kendi sorumluluğunda gerçekleştiren, yenidoğan bebeğin bakımını sağlayan, kadın ile işbirliği içinde çalışan, güvenilir, profesyonel bir sağlık çalışanıdır.

ICM ebeyi, sağlık danışmanlığı ve eğitiminde, yalnız kadın için değil toplum ve aile için de önemli görevler alan bir sağlık personeli olarak görür. Bu görev, doğum öncesi eğitim ve ebeveynliğe hazırlanma, cinsellik ve üreme sağlığı ve çocuk bakımını içerir.

Nasıl Ebe Olunur?

Ülkemizde 1997 yılından bu yana, ebeler üniversitelerin 4 yıllık lisans bölümlerinden mezun olmaktadır. Halen Sağlık Bilimleri Fakültesi/ Sağlık Yüksekokullarına ebelik bölümleri bulunmaktadır. Mezun ebeler sağlık evlerinde, aile sağlığı merkezlerinde, toplum sağlığı merkezlerinde ve hastanelerde görev yapmaktadırlar.

Neden Ebelik Hizmetlerinden Faydalanmalıyım?

Anne adayları, daha gebelik dönemindeyken doğuma hazırlanmalı ve gebelik dönemindeki gelişmelere uygun sağlık birimlerinde, uygun şartlarda doğum yapmaları sağlanmalıdır. Dünya Sağlık Örgütü 2012 yılında; Hayata sağlıklı başlanmasına yönelik desteklenemeyen savunucu çevrenin eksikliğinde Dünyada ölen her kadın için, bir başka 30 kadın uzun süreli yaralanma ya da ömür boyu ağrı, özürlülük ve sosyo-ekonomik dışlanma vb. dolaylı sebeplerden muzdarip olduğunu belirtmektedir. Her kadının üreme çağında özellikle gebelik, doğum ve doğum sonrası dönemlerde ebelik hizmetlerinden faydalanmasını, ebelik felsefesinin hayatı olumlayan yaklaşımından yararlanmasını önermektedir.

Uluslararası Ebelik Felsefesi Nedir?

Uluslararası ebelik felsefesi; doğumun normal ve fizyolojik bir süreç olduğuna, bunun gerek kadın, gerek ailesi ve gerekse toplum için önemli anlamlar taşıyan, etkileyici bir deneyim olduğuna inanmaktadır. Ayrıca bilimsel kanıtlara dayalı ve bireye özel ebelik bakımı, kadın ve ailesinin sağlığının geliştirilmesinde oldukça önemlidir.

Ebelerin Görevleri Nelerdir?

Ebeler ergenlikten menopoza kadar kadın sağlığından sorumlu olarak görev yapmaktadırlar.

Sağlık için koruyucu önlemler almak, normal gebelikleri izlemek, normal doğumları kendi sorumluluğunda yaptırmak,
Gebelik, doğum ve doğum sonu dönemde bakım, eğitim ve danışmanlık hizmetlerini yürütmek,
Gebelik, doğum ve doğum sonu dönemde anne ve bebekte ortaya çıkabilecek komplikasyonları (istenmeyen durumları) erken dönemde belirlemek ve gereğinde sevk etmek,
Aile planlaması hizmetlerini sunmak,
Acil bakım dâhil, tıbbi ve diğer değerlendirmeleri yapmak,
Kadın, aile ve topluma doğum öncesi dönem, ana-babalığa hazırlık, kadın sağlığı, üreme ve cinsel sağlık ve çocuk bakımı konularında danışmanlık ve eğitim yapmakla yükümlüdürler.

Bir Ebeden Hangi Hizmetleri Alabilirsiniz?

Gebelik izlemlerinizi ve gebelik aşılarınızı yaptırabilirsiniz.
Gebelikte karşılaşabileceğiniz durumlar ve çözüm yolları ile ilgili danışmanlık alabilirsiniz.
Gebelikte beslenme ve egzersiz konusunda bilgi ve yardım alabilirsiniz.
Doğumunuzun güvenli bir ortamda gerçekleşmesi konusunda bilgi ve yardım alabilirsiniz.
Doğumunuzda bir ebenin sizinle olmasını ve doğum sürecini takip etmesini isteyebilirsiniz.
Loğusalık bakımınızı bir ebeden alabilirsiniz ve bu dönem ile ilgili bilgi ve yardım alabilirsiniz.
Bebek bakımı ve emzirme konusunda bilgi ve yardım alabilirsiniz.
Bebek banyosu ve bebek masajı konularında bilgi ve yardım alabilirsiniz.
Bebek ve çocuğunuzun aşıları konusunda bilgi ve yardım alabilirsiniz
İstenmeyen gebeliklerin önlenmesi amacıyla hap, kondom (prezervatif, kılıf), rahim içi araç (spiral), aylık – üç aylık iğneler ve diğer aile planlaması yöntemleri hakkında danışmanlık alabilir, malzeme temin edebilir ve spiral uygulaması yaptırabilirsiniz.
Üreme sağlığı ve cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar konularında danışmanlık alabilirsiniz.

Ülkemizde Mevcut Durum:

Türkiye’de ebelerle ilgili ilk mesleki yasal düzenleme 1928 yılında Tababet ve Şuabat-ı San’atlarının Tarz-ı İcrasına Dair Kanun ile belirlenmiştir. Ebelerin görev, yetki, sorumlulukları ve cezai işlemler ile ilgili süreçleri bu kanuna dayalı olarak uzun yıllar uygulanmıştır. Günümüzde ebeler ile ilgili yasal düzenleme ve buna bağlı çalışma şartları 2004 yılında Aile Hekimliği sistemine geçilmesi ile Aile Hekimliği Kanununda ebeler, hemşire ve sağlık memurları ile birlikte ‘Aile Sağlığı Elemanı’ olarak tanımlanmıştır. Bu sebeple Sağlık Ocakları yerine kurulan Aile Sağlığı Merkezlerinde artık bir Aile Hekimi aracılığı ile bir Ebeye ulaşmaktasınız.

Yataklı Tedavi Kurumlarında hastane prosedürleri içerisinde bir ebeden hizmet almaktasınız.

22 Mayıs 2014 tarih ve 29007 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Sağlık Meslek Mensupları İle Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Diğer Meslek Mensuplarının İş ve Görev Tanımlarına Dair Yönetmelik ile ebelik görev ve sorumlulukları tanımlanmıştır. Bu Yönetmeliğe göre Ebe’nin görev ve sorumlulukları aşağıdaki gibidir;

Ebe

a) Cinsel sağlık ve üreme sağlığı hizmetlerinde; gebelik öncesi dönemde gebeliğe hazırlık eğitimi ile anne-babalığa ve doğuma hazırlık programlarının hazırlanmasını ve yürütülmesini sağlar. Doğurganlık sınırları içerisindeki kadınların üreme sağlığı konusunda izlemini yapar.

b) Gebelik tanısını koyar, normal gebe izlemini ve gerekli muayenelerini yapar, riskli durumları erken dönemde belirler, gerekli önlemleri alarak sevk eder.

c) Doğum sürecini yönetir; travay sırasında anne ve bebeğin sağlığını izler, normal doğumları ve tabibin olmadığı hallerde acil makat doğumları yaptırır, gerektiğinde epizyotomi uygular. Doğum sürecinde normalden sapmaları belirler, acil durum tedbirlerini alır ve tabibe haber verir, tabibin direktifleri doğrultusunda acil müdahalede bulunur.

ç) Doğum sonrası dönemde; yenidoğanın ilk bakım ve muayenesini yapar, gerektiğinde acil resüsitasyon gerçekleştirir, anneye emzirme eğitimi verir, annenin bakım ve izlemini yapar, normalden sapmaları tespit ederek sevk eder.

d) Acil obstetrik durumlarda Bakanlıkça düzenlenen protokoller doğrultusunda tanımlanan ilaçları uygular.

e) Gebelik, doğum ve doğum sonrası dönemde anne ve bebek sağlığını korumak ve geliştirmek için gerekli eğitim ve danışmanlık hizmeti verir.

f) Aile planlaması hizmetlerinde, kadın ve yenidoğana ait tarama programlarında görev alır.

g) 0-6 yaş çocuk bakım ve gelişimini izler, özellikle gebe ve 0-6 yaş çocuk aşıları olmak üzere bulaşıcı hastalıkların kontrol programlarında ve bağışıklama hizmetlerinde görev alır.

Doğuma hazırlık sınıfları ve evde bakım uygulamaları için kurumsal ve nitelikli sağlık personeli olarak bir ebelik hizmetine ulaşma konusunda kısıtlık bulunsa da Ebelerin görev yetki ve sorumlulukları çerçevesinde nitelikli hizmet talep etme hakkınız bulunmaktadır. Derneğimiz bu konuda her anne ve anne adayının ailesi ile birlikte sağlıklı bir gebelik, doğum ve doğum sonu dönem geçirmesi için çalışmaktadır.

Hazırlayan ve düzenleyen; Ebe Nesibe ÜZEL