1-7 AĞUSTOS 2024 DÜNYA EMZİRME HAFTASI

5 Ağustos 2024

Her yıl 1-7 Ağustos tarihleri arasında emzirme ve anne sütünün sağlığa yansımaları konusunda toplumu bilgilendirmek, kurum, kuruluşların etkin emzirmeyi desteklemeleri amacı ile küresel boyutta çok çeşitli faaliyetler yürütülmektedir.

Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) tüm yenidoğanların ilk 6 ay sadece anne sütü alması, ek gıdaya geçilmesinden sonra da 2 yıl ve sonrasında emzirmeye devam edilmesi yönünde tavsiyeleri bulunmaktadır.

Toplumun kaliteli sağlık hizmetlerine erişimi ve bunların mevcudiyetinin sağlanması, küresel olarak anneler ve yenidoğanlar için ne yazık ki ölüm kalım meselesi olmaya devam etmektedir.

Doğumdan sonraki ilk 28 gün içinde ölen yenidoğanlar, doğumda kaliteli bakımın veya doğumdan hemen sonra ve yaşamın ilk günlerinde nitelikli bakım ve tedavi eksikliği ile ilişkili komplikasyonlar ve hastalıklardan kaynaklanmaktadır.

DSÖ verilerine göre 2022 yılında 2,3 milyon yenidoğan yaşamının ilk 20 gününde hayatını kaybetmiştir. Her gün yaklaşık 6500 yenidoğan ölümü gerçekleşmekte ve bu kayıplar 5 yaş altı tüm çocuk ölümlerinin % 47’sine denk gelmektedir.

Doğum sonrası nitelikli bakım ve anne sütü alınması hayat kurtarıcıdır. Anne sütü bebekler için ideal besindir. Güvenlidir, temizdir ve birçok yaygın çocukluk hastalığına karşı koruma sağlayan antikorlar içerir. Anne sütü bebeğin yaşamının ilk aylarında ihtiyaç duyduğu tüm enerji ve besinleri sağlar ve ilk yılın ikinci yarısında çocuğun beslenme gereksinimlerinin yarısına veya daha fazlasına, ikinci yılda ise üçte birine kadarını karşılamaya devam eder. Ayrıca emzirilen çocuklar zekâ testlerinde ve ileriki akademik yaşamlarında daha iyi performans gösterir, aşırı kilolu veya obez olma olasılıkları anne sütü alamayan çocuklara göre daha düşüktür ve ileriki yaşamlarında diyabet hastalığına yakalanma olasılıkları daha düşüktür. Emziren kadınların meme ve yumurtalık kanserine yakalanma riskleri de daha düşüktür.

Dünya, 1990 yılından bu yana 5 yaş altı çocuk ölümleri konusunda küresel olarak yürütülen çalışmalar ile önemli ilerlemeler kaydetmiştir. Yenidoğan ölümlerinin sayısı 1990’da 5,0 milyondan 2022’de 2,3 milyona düşmüştür. Ancak, 1990’dan 2022’ye kadar yenidoğan ölüm oranındaki düşüş 5 yaş altı ölüm oranındaki düşüşten daha yavaş olmuştur. Bu sorun ile ilişkili birçok neden olabilir elbette ancak en azından emzirme ile ilişkili olan bölüm ne yazık ki tamamlanamamıştır. Günümüzde halen yenidoğan bebeklerin sadece %44’ü hayatlarının ilk 6 ayında anne sütü ile beslenebilmektedir. Bu oran DSÖ’nün 2025 yılına kadar belirlemiş olduğu %50 oran hedefinin altında ve 2030 yılına kadar % 70 oranından oldukça uzaktır.

Anne sütü ile ideal beslenmesinin sağlanması için kaliteli ulaşılabilir sağlık sistemi, ebelik bakımı ve sağlık uygulamalarının erişilebilirliği emzirme oranlarının artırılması, anne bebek ölümlerinin azaltılmasında önemli bir etkendir. Ayrıca anne sütü ile beslenme oranlarının artırılmasında, anne sütü yerine geçen ürünlerin uygunsuz şekilde pazarlanması, dünya çapında emzirme oranları ve süresini iyileştirme çabalarına zarar vermektedir. Bu doğrultuda, kaliteli ebelik hizmetlerin güçlendirilmesi ve anne sütü ile beslenmenin önemi konusunda bilincin artırılmasına yönelik farkındalık çalışmaları yürütülmesi hayati önemdedir.

DSÖ ve Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNİCEF)’in yönetimini üstlendiği Küresel Emzirme Kollektifi bir bebeğin doğumundan itibaren bir saat içinde emzirilmeye başlanması, altı ay boyunca sadece emzirilmesi ve iki yıl veya daha uzun süre tamamlayıcı gıdalarla emzirilmeye devam etmesi yönünde ihtiyaç duydukları teknik; finansal; duygusal; ve kamusal desteğe sahip olmasını sağlamak üzere çağrıda bulunmaktadır.

Küresel Emzirme Kollektifinin misyonu, politik; yasal; finansal; ve kamusal desteği bir araya getirerek emzirme oranlarının artmasını sağlamak ve bu sayede annelere, çocuklara ve topluma fayda sağlamaktır. Tüm yenidoğanların temel yenidoğan bakımı alma hakkı vardır. Bunlar; anne ve bebek arasında ten temasının teşvik edilmesi, hijyenik göbek bağı ve cilt bakımının yapılması, en erken zamanda emzirmenin başlaması, ciddi sağlık sorunları veya ek bakım ihtiyacının değerlendirilmesi, koruyucu bakım, tedavi ve bağışıklama gibi yaklaşımların başlatılmasıdır.

Bunun için DSÖ’nün önerileri aşağıdaki gibidir;

Birincil sağlık hizmetlerini güçlendirmek ve bu alana yatırım yapmak,
Gebelikten doğum sonrasına kadar anne ve yenidoğan bakımının kalitesini artırmak, ebelik hizmetlerini güçlendirmek dahil olmak üzere bir dizi iyileştirmeler yapmak,
Yenidoğan hemşireliğini güçlendirmek de dahil olmak üzere, yenidoğanlara yönelik kaliteli sağlık hizmetlerini yaygınlaştırmak,
Evrensel sağlık kapsamı ilkelerine uygun olarak, kırılgan ortamlardaki yenidoğanların ihtiyaçlarının karşılanması da dahil olmak üzere eşitsizlikleri azaltmak;
Annelerin, ailelerin ve toplumun katılımını teşvik etmek ve kaliteli yenidoğan bakımına katılmalarını ve bunu talep etmelerini sağlamak;
İyileştirmelerin yapılabilmesi için istatistiki çalışmaların geliştirilmesi, program takibi ve hesap verebilirliği güçlendirmektir.

Bu yıl 1-7 Ağustos Dünya Emzirme Haftası için belirlenen tema “The gap: Breastfeeding support for all” dilimizde “Açığı kapatmak: Herkes için emzirme desteği” olarak ifade edilebilir.

Proaktif bir yaklaşım ile burada sözü edilen destek;

Kadınları ve emzirmeyi değerli kılan politikalar ve tutumlar geliştirmek,
Kadın ve emzirme dostu bir sağlık sistemi yapılandırmak,
Kadınların özerkliğine, emzirme haklarına her zaman, her yerde saygı göstermek,
Toplum desteği ve dayanışma içerisinde olmaktır.

Bu yıl neler Yapacağız:

Dünya Emzirme Haftası’nda emziren annelerin takdir edilmelerini ve ihtiyaç duydukları desteği almalarını sağlayacağız.
Emzirme desteğini birçok alanda yaygınlaştırma çalışmalarında bulunacağız.
Dünyanın her yerindeki kadınların, eğitimli sağlık çalışanlarından saygılı emzirme danışmanlığı alma hakkı olduğu gibi, doğum izni ve işe geri döndüklerinde ücretli izin gibi yasalar ve politikalara da sahip olma haklarını savunacak, destek çağrılarında bulunacağız.
Hepimiz kadınların her zaman, her yerde emzirebilmelerini sağlamaya yardımcı olabiliriz ve kadınların evde, işte ve kamusal yaşamdaki konumlarını ve koşullarını iyileştirmek için destekleyeceğiz.
Kadınların her zaman, her yerde emzirmesini destekleyerek, bunun kamusal hayatta normalleştirilmesini ve sansürlenmemesini sağlamaya çalışacağız.
Her bağlamda sömürücü formül mama tanıtımlarına son verilmesi için çaba göstereceğiz.

Emzirme haftası etkinliklerimiz:

Anneler ve toplum üyeleri ile emzirme konulu bilgilendirici sohbetler, konuşmalar yapmak.
Sosyal medya hesaplarımızdan farkındalık postları ve belki bu röportaj/söyleşi videolarımızı izin alarak paylaşmak.
Bu konuda etkinliklere katılmak.

Sosyal Medya Etiketlerimiz:

#WorldBreastfeedingWeek #TogetherForMoms #WABA #ClosingTheGap #BreastfeedingSupportForAll #worldbreastfeedingweek2024 #StartLifeWithAMidwife #İnterenthBithAssociation

#DünyaEmzirmeHaftası #AnnelerİçinBirlikte #AçığıKapatmak #HayataBirEbeİleBasla #WHO #WABA #DogasindaDogumDernegi

Her kadının hayatının en çok ihtiyaç duyduğu dönemlerde bir ebeye ulaşabildiği güzel günlerde görüşmek dileği ile…

Selam ve Saygılarımla

Prof. Dr. Aydan BİRİ

Dernek Başkanı

KAYNAKÇA: